رسیدن به اهداف و آرمان‌های ترسیم‌شده برای دانشگاه، جز از طریق همین دانشجویان (که سرمایه‌های انسانی دانشگاه هستند) امکان‌پذیر نیست و این، انگیزه است که محرک و عامل پویایی، تحرک و سرزندگی دانشجویان است.
بسم الله الرحمن الرحیم
هفته پیش در جمعی از دانشجویان دانشگاه، صحبت از سرزندگی و نشاط در دوره‌ی دانشجویی به میان آمد. هر یک از دانشجویان مواردی را به عنوان عوامل سرزنده بودن بیان می‌کردند؛ یکی، داشتن هدف در زندگی و تلاش برای رسیدن به آن را عامل سرزندگی و نشاط می‌دانست، دیگری دغدغه‌مندی و به تعبیر استاد شهید مطهری دردمندی را عامل پویایی و تحرک عنوان می‌کرد. دوستی دیگر، از «جوانی» صحبت به میان آورد و اینکه نشاط و سرزندگی از خصوصیات جوان بودن (به معنای قرآنی آن) است که خداوند متعال اصحاب کهف را «فتیه» خوانده است با اینکه آنها به لحاظ سنی جوان نبودند و ....؛ اما شاید بتوان نظرات دوستان حاضر در بحث را این‌چنین جمع‌بندی کرد که سرزندگی، نیازمند داشتن «انگیزه» است؛ که بدون انگیزه، زندگی انسان، بدون حرکت، راکد، سرد و بی‌روح خواهد شد و این انگیزه است که عامل رفتار انسان و قوه‌ی محرک او است.
در یادداشت قبلی، از رسوخ رخوت در فضای دانشجویی دانشگاه (و یا حداقل برداشتی این‌چنینی نزد برخی از اهالی دانشگاه) صحبت کردیم و اینکه انگیزه‌ی دانشجویان برای طرح مسأله، مطالبه‌گری و مشارکت در حل مسائل کاهش پیدا کرده است. به نظر می‌رسد برای حل چنین پدیده‌ای، در گام نخست باید به سراغ مقابله با عواملی رفت که باعث بی‌انگیزگی می‌شوند. چه عواملی باعث می‌شوند دانشجویان، انگیزه‌هایی را که با آن وارد دانشگاه می‌شوند، از دست بدهند و یا آنها را در خود کم‌رنگ‌تر از گذشته ببینند؟ چه چیزهایی در نظام آموزشی، تربیتی، فرهنگی و... ما وجود دارد که سبب می‌شود انگیزه‌ای که دانشجوی ما بسیاری از فعالیت‌هایی را با آن شروع می‌کند، به مرور زمان رنگ ببازد؟
در یک ماه اخیر، کانالی تحت عنوان «نقد صادق[1]» توسط یک یا چند نفر از دانشجویان دانشگاه در فضای مجازی (تلگرام) ایجاد شده که هدف خود را «جمعآوری نقدهای موجود در بین دانشجویان، اساتید و کارمندان، دستهبندی مشکلات و سپس یافتن راهکارهایی برای حل این مشکلات با کمک اساتید و صاحبنظران و متخصصان امر» عنوان کرده است. این اقدام، به زعم بنده حرکت مبارکی است که نشان از وجود دغدغه‌مندی والای دانشجویان دانشگاه دارد.
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این کانال و دیگر فضاهای مشابه باید به آن پرداخت، یافتن عوامل کاهش انگیزه‌ی دانشجویان و پیدا کردن شیوه‌های انگیزه‌بخشی به آنان است؛ که رسیدن به اهداف و آرمان‌های ترسیم‌شده برای دانشگاه، جز از طریق همین دانشجویان (که سرمایه‌های انسانی دانشگاه هستند) امکان‌پذیر نیست و انگیزه‌ی این دانشجویان نیز، محرک و عامل پویایی، تحرک و سرزندگی آنان است.
[1]. telegram.me/NaqdIsu
این کانال در ابتدای فعالیت خود، فرازی از بیانات مقام معظم رهبری را در سال 86 منتشر کرده که بسیار درخور توجه و مداقه است:
در محیط دانشگاه، محیط دانشجویی، نقد منصفانه و متقابلا نقدپذیری متواضعانه هر دو لازم است. جوان، آن هم دانشجو، در محیط علمی باید ذهنش و زبانش باز باشد؛ نقد کند؛ البته منصفانه باشد. نقد را با عیبجویی و با عصبانیت و با بهانه‌گیری نباید اشتباه کرد؛ اما نقادی باید کرد. (1386/2/25)