حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد سعید مهدوی کنی، رئیس دانشگاه امام صادق علیهالسلام گزارش مبسوطی از اقدامات این دانشگاه در خصوص تحقق نقشه جامع علمی کشور ارسال کرد که خلاصه این گزارش در ادامه می آید:
این گزارش مبتنی بر جایگاه ویژه دانشگاه امام صادق علیهالسلام در نظام جمهوری اسلامی ایران که در پرتو یک عمر تلاش مخلصانه مجاهد انقلابی مرحوم آیت الله مهدوی کنی قدسسره به دست آمده است. ماموریت این دانشگاه و راهبردهای تحقق آن مستقیما توسط رهبر معظم انقلاب تعیین و ابلاغ شده است. بنابراین طبیعی است که حرکت دانشگاه امام صادق علیهالسلام در راستای تحقق ماموریت و راهبردهای ابلاغی مقام معظم رهبری –که خاص این دانشگاه است– موثر در اجرایی سازی نقشه جامع علمی کشور خواهد بود چرا که آن نقشه نیز به واسطه منصوبین مقام معظم رهبری در شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است و حمایت های مکرر ایشان را در پی داشته است.
در این بخش نماد و نمودها همسویی راهبردهای دانشگاه با نقشه جامع علمی کشور در چهار حوزه ذیل دنبال خواهد شد:
1- همسویی ارزش های بنیادین راهبردهای دانشگاه با نقشه جامع علمی
2- همسویی چشم انداز دانشگاه امام صادق علیهالسلام با چشم اندار علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی
3- همسویی چشم انداز دانشگاه امام صادق علیهالسلام با الگوی نظام علم و فناوری و نوآوری نقشه جامع علمی کشور
4- همسویی اهداف کلان دانشگاه امام صادق علیهالسلام با اهداف کلان نظام علم و فناوری کشور
امکان نقش آفرینی دانشگاه امام صادق علیهالسلام به عنوان مرجع پایش مبانی و مبادی ارزشی در حوزه علم و فناوری کشور :
اگر آنچه به عنوان ارزش های بنیادین نقشه جامع علمی کشور این سند آورده شده است، انشایی نبوده و نسبت به اجرایی سازی آن یک عزم جدی وجود داشته باشد؛ رصد و پایش تحقق و تداوم مبانی ارزشی در حوزه علم و فناوری کشور نیازمند یک نهاد مرجع است. این دانشگاه می تواند با بهره گیری از ظرفیت دانشگاه با طراحی انواع شاخص های کیفی و نرم، نسبت به این مقوله نقش مرکزیت و مرجعیت را ایفا کند. چرا که آن چه در دانشگاه امام صادق ارائه می شود نظیر بحث هایی از فلسفه های مضاعف، فلسفه علم و انواع رویکردهای درجه بین دورشته ای مثل جامعه شناسی علم ف اقتصاد ف تولید علم ، مباحث حقوقی و .... همگی ناظر بر حکمرانی علم و سیاست گذاری عمومی مقوله علم و فناوری در کشور مطرح می شود و هم چنین ظرفیت های بالقوه ای و غیر مستقیم نسبت به مباحث فرهنگی، ارتباطی و رسانه ای حوزه حکمرانی و تولید علم در تک تک دانشکده های دانشگاه امام صادق علیهالسلام وجود دارد .
نقش آفرینی دانشگاه امام صادق علیهالسلام در الگوی اصلی الگوی نظام علم و فناوری و نوآوری :
دانشگاه امام صادق علیهالسلام می تواند در راستای تامین عرضه محوری و تقاضا محوری مورد اشاره در بند 1 و 2 از فصل اول نقشه جامع علمی کشور مواردی مانند تولید محتوا و ادبیات علمی آن، طراحی فرایندهاو مکانیزم های تحقق این اصل و همین طور طراحی سنجه ها و شاخص های رصد و پایش آن را در دانشکده اقتصاد و مدیریت این دانشگاه معنی و شکل دهی نماید. همانطور که در بیانیه رسالت این دانشگاه آمده است،ایجاد تحولی در عرصه علم و فناوری و آموزش عالی کشور از جمله ماموریت های اساسی این دانشگاه است که در صورت وجود تقاضای موثر از شورای عالی انقلاب فرهنگی و همین طور حمایت های لازم نهادی و مالی این مساله می تواند در این دانشگاه شکل بگیرد.
دانشگاه امام صادق علیهالسلام می تواند در کنار بررسی مقولاتی مانند پول،بانک، انرژی و یا صنایع در حوزه اقتصاد و مدیریت مقوله علم و فناوری را هم به عنوان محور مطالعاتی مباحث بین رشته ای خود سامان داده و برنامه های آموزشی و محورهای پژوهشی در عرصه اقتصاد علم، حقوق علم و فناوری، سیاست گذاری عمومی علم و فناوری و حتی مباحث فرهنگی و ارتباطی مقوله علم و فناوری را ایجاد کند . در این صورت است که بند 1 و 2 یک متولی پیدا می کند . در غیر این صورت این بند هیچ قطب و انجمن علمی مشخص یا کانونی برای تولید ادبیات مورد نیاز خود و نهادی برای راهبری و رصد و پایش اصول ذکر شده خود را ندارد.
هم چنین با توجه به تاکید بر رویکرد درون مداری و برون مداری در حوزه فعالیت های علم و فناوری کشور و تعامل با جهان می توان مبتنی بر روابط بین الملل دانشگاه امام صادق علیهالسلام ظرفیت هایی را در حوزه روابط بین الملل علم و فناوری و نیز دیپلماسی علم و فناوری ایجاد کرد و آموزش عالی و یا حوزه علم و فناوری کشور را از این جهت پشتیانی معرفتی و مدیریتی کند.
سند نقشه جامع علمی نیازمند یک راهبرد کلان و حکمرانی علم است این دانشگاه می تواند در سطح نسبتا کلان تر و راهبردی تر به اسم حکمرانی علم و فناوری ظرفیت خود را تعریف کند . می توان ادعا کرد که ظرفیت این دانشگاه در سطح کشور بی بدیل است . زیرا در کشور مورد مشابهی نداریم که مانند این دانشگاه با گستره ی کاملی که با شش رشته ی موجود ایجاد شده است این زمینه و ظرفیت را فراهم کرده باشد.
نقش دانشگاه امام صادقعلیهالسلام در تحقق راهبرد کلان دهم نقشه جامع علمی کشور:
دانشگاه امام صادقعلیهالسلام به واسطه ترسیم چشم انداز و رسالت خود در حوزه علوم انسانی و اسلامی به طور مستقیم در راهبرد کلان شماره ده نقشه جامع علمی کشور ایفای نقش می کند
اقدامات ملی :
- ایجاد ساز و کار روزآمدسازی محتوای آموزشی و اصلاح آموزش های علوم انسانی و هنر مبتنی بر مبانی اسلامی و نظارت بر ارتقای کیفی آن؛
- طراحی و توسعه برنامه های پژوهشی، فرصت مطالعاتی و اموزشی مشترک میان حوزه و دانشگاه و طراحی ساز و کار لازم برای تربیت و جذب معلمان؛
- تدوین قوانین و مقررات مورد نیاز و تقویت کرسی های نظریه پردازی،نقد و مناظره جهت تولید علوم انسانی و تحقق مرجعیت علمی و ارتقای جایگاه کرسی های نظریه پردازی؛
- ایجاد گرایش های میان رشته ای بین شاخه های علوم اسلامیف علوم انسانی و سایر علوم؛
- اصلاح جریان استعدادیابی و هدایت تحصیلی برای جذب استعدادهای برتر در علوم انسانی و معارف اسلامی؛
- حمایت از توسعه پارک های علم و فناوری ویژه علوم انسانی و هنر بر اساس نیازها و استعدادهای منطقه ای و تقویت سازمان های مردم نهاد؛
- تقویت استفاده از زبان فارسی در حوزه های تخصصی علوم با تاکید بر معادل سازی مفهومی برای اصطلاحات تخصصی و ترویج آن ها در مجامع علمی و تلاش برای تبدیل زبان فارسی به زبان علم؛
- حمایت از تولیدات هنری به منظور تقویت جلوه های عملی و ملموس هنر متعهد در شئون مختلف زندگی و احیای هنرهای سنتی فراموش شده؛
- تدوین، گسترش و تعمیق دروس مربوط به مبانی نظری هنر متعد و توسعه رشته های هنرهای محلی و منطقه ای در چارچوب فرهنگی اسلامی؛
نقش دانشگاه امام صادقعلیهالسلام در تحقق راهبرد کلان پنجم نقشه جامع علمی کشور؛
راهبرد کلان پنجم؛ نهادینه کردن نگرش اسلامی به علم و تسریع در فرآیندهای اسلامی شدن نهادهای آموزشی و پژوهشی
اقدامات ملی :
- حمایت از پژوهش ها، تولید محتوا و تدوین برنامه های آموزشی برای تبیین ارتباط علوم طبیعی و علوم جدید با آموزه های دینی و نگرش توحیدی؛
- حمایت از شبکه سازی دانشمندان و موسسات تحقیقاتی دینی در حوزه های مختلف دانش خصوصا علوم انسانی؛
- حمایت از حضور موثر و نظام مند مدرسین حوزه در دانشگاه و بالعکس به منظور استفاده از تجربیات یکدیگر و تقویت تعاملات فکری؛
- طراحی برنامه های ترویجی هدفمند به منظور ارتقای سطح دانش و معرفت دینی ، سیاسی و اجتماعی و فرهنگ عفاف در فعالان عرصه علم و فناوری مطابق با ارزش های انقلاب اسلامی و متناسب با رشته تخصصی، علایق و تجارب آنان؛
آنچه در سطور پیشین تشریح شد نقش مستقیم دانشگاه امام صادق علیهالسلام در تحقق نقشه جامع علمی کشور مبتنی بر راهبرد کلان شماره ده و پنج نقشه جامع علمی کشور در حوزه علوم انسانی و اسلامی بود، اما بایستی به نقش غیر مستقیم دانشگاه که منبعث از چشم انداز و ماموریت دانشگاه است نیز اشاره نمود در واقع چشم انداز دانشگاه مبتنی بر دانشگاه اسلامی مرجع از دوجهت قابل بررسی است:
ازجهت تولید و تحول در علوم انسانی و اجتماعی ،
از جهت پیش رو بودن و مرجعیت یافتن،
در واقع قابلیت های راهبردی و نظامات هفت گانه ای که نظام جامع دانشگاهی امام صادق علیهالسلام را تشکیل داده است علاوه بر نقش آفرینی در حوزه تولید علم در حوزه مدیریت آموزش عالی و دیگر نظامات دانشگاهی می تواند الگوی دیگر دانشگاه ها و نقش آفرینان عرصه علم و فناوری جمهوری اسلامی باشد.
این گزارش در سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی قابل دسترسی است.