محمدرضا برزویی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) بیان کرد: حلقه گمشده عدم توجه به علوم انسانی اسلامی نداشتن افق بلند تمدنی است زیرا با داشتن افق بلند نظام علمی و پژوهشی اهمیت بیشتری می یابد.
محمدرضا برزویی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و دکترای فرهنگ و ارتباطات درباره روند طی شده علوم انسانی اسلامی در سالهای اخیر گفت: جامعه ما باید مسیری را به عنوان چشم انداز تعیین کند و بر اساس آن گام بندی های خود را تنظیم کنیم. اکنون در افق ۱۴۰۴ مباحث تحول در علوم انسانی و قرار گرفتن به عنوان رتبه اول علمی منطقه را باید به عنوان جهت انتخاب کنیم و آن را معیار قرار دهیم و با توجه به آن شاخص بسنجیم که روند حرکت ما در تولید علوم انسانی اسلامی طی سال های اخیر خوب بوده است یا خیر؟
وی افزود: ما در حال حاضر دوران بحرانی را طی می کنیم که این دوران به دلیل ضعف در مدیریت و بی تدبیری در امور اقتصادی بیشترین ضربه ها را به بدنه فعالیت های پژوهشی کشور وارد کرده است و ما نمی توانیم با قوت در این عرصه حرکت کنیم زیرا همه مسائل به امورکم اهمیت متصل شده است و مباحث علمی ما کمتر دیده می شود.
وی اضافه کرد: مباحث مربوط به فناوری و پژوهشی به دلیل محدودیت بودجه مسکوت مانده است. ضمن اینکه ما تمرکز بر نظام علمی و آموزشی کشور را حوزه ای فرعی تلقی می کنیم. هنگامی که این حوزه در حاشیه قرار گیرد بالطبع نظام علمی و پژوهشی کشور ضربه می خورد و در نتیجه به جای تولید درون زا در زمینه علوم انسانی اسلامی به سوی بسته های آماده غربی می رویم که عمدتا به صورت ترجمه وارد می شود.
برزویی بیان کرد: باید در این زمینه افق بلند تمدنی داشته باشیم که حلقه گمشده عدم توجه به علوم انسانی اسلامی نداشتن چنین افقی است. با داشتن افق بلند و حرکت برای تمدن سازی نوین اسلامی، نظام علمی و پژوهشی و تولید علوم اسلامی و علوم انسانی بومی برای ما دارای اهمیت بیشتری می شود. اما این احساس نیاز روز به روز ضعیف تر می شود زیرا ما افق مان را تمدنی ندیده ایم.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به این سؤال که چرا بعضی از مجلات در حوزه اندیشه و یا صفحه اندیشه تعدادی از روزنامه ها منتشر نمی شوند، گفت: تعطیلی این نشریه ها به دلیل نداشتن مخاطب است زیرا حرف جدیدی برای گفتن ندارند. ما در این زمینه دارای ضعف ساختاری هستیم به عنوان مثال شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شده است اما اعضای این شورا به تناوب مسئولیت های متعدد دیگری دارند. چرا در سیستم شورا هر کدام از اعضا که حکم می گیرند، عضو رسمی شورا نمی شوند؟ چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی عضو هیات علمی ندارد؟ چرا همه این افراد در جاهای دیگری حضور دارند و فقط در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی شرکت می کنند؟ و در نهایت تصمیم گیری های این شورا تا چه اندازه اجرایی می شود؟
موازی کاری و ناهماهنگی در رویه فرهنگی
برزویی در ادامه گفت: ما ایده ای را در دانشگاه امام صادق(ع) مطرح کردیم مبنی بر اینکه چقدر متولیان امور فرهنگی در دانشگاه متکثر و ناهماهنگ با یکدیگر عمل می کنند که نتیجه آن موازی کاری و عدم وحدت رویه شده است. تعدد و تکثر کارها ما در مسیری که طی می کنیم به نتیجه نخواهد رساند.
وی افزود: یکی از دانشجویان این دانشگاه تز پایان نامه خود را ایجاد قوه فرهنگی در جامعه برای سر و سامان دادن به فرهنگ بیان کرده بود تا جلوی همه موازی کاری ها گرفته شود و همه در زیر یک چتر جمع شوند.
رونق علوم انسانی اسلامی عزم عمومی را می طلبد
برزویی با اشاره به راهکاری برای رونق علوم انسانی اسلامی گفت: برای این کار نمی توان فقط به حمایت دولتی نظر داشت و یا یک نهاد به تنهایی متولی این کار باشد زیرا چنین کاری عزم عمومی را می طلبد که باید از حوزه های علمیه کشور و حمایت دانشگاه ها آغاز گردد. چنین کاری عزم جهادی را لازم دارد. مثلا در فرهنگستان علوم اسلامی در قم پیرامون بازتولید معارف اسلامی، کارهای خوبی انجام داده اند اما یک مرکز به تنهایی کافی نیست. این گونه مراکز باید تقویت شوند. باید مراکزی نخبگان این حوزه را دعوت کنند و به تبیین و تولید علم بپردازند.
وی اظهار کرد: تا زمانی که فقط جلساتی برگزار شوند که صرفا در آنجا افرادی حضور یابند و مسائلی را مطرح کنند کار خاصی صورت نمی گیرد بلکه باید افراد را جذب کرده و آنها را ممحض کرد. چرا نخبگان ما به جای کار در چنین مراکزی در جاهای دیگر با کمترین امکانات کار می کنند و یا از کشور خارج می شوند. ما در حوزه علوم انسانی منتقدهای زیاد داریم در حالی که برای انجام کارهای جدی حمایت لازم است که نداریم.
عدم وجود نهاد هماهنگ کننده در حوزه علوم انسانی اسلامی
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در پایان با اشاره به عملکرد پژوهشگاه های علوم انسانی گفت: هر کس از منظری در حال حرکت است اما این حرکت دارای ضعف و کندی هایی است و به دلیل نبود مدیریت واحد مشکلاتی بوجود می آید و همه اینها به دلیل نبود وحدت رویه است. ما انتظار داریم برای این حوزه ها، شورای عالی انقلاب فرهنگی کمیته ای را برای ایجاد و مدیریت در حوزه علوم انسانی ایجاد کند تا به عنوان قرارگاه عمل کند. ما به لحاظ ساختاری ضعف نهاد هماهنگ کننده داریم تا وظایف دیگران را مشخص کند و شورای عالی انقلاب فرهنگی باید قرارگاهی در حوزه تولید علوم انسانی اسلامی تعیین کند