به گزارش دانشجویی و فرهنگی به نقل از خبرگزاری مهر، نخستین هم اندیشی منتخبی از اساتید برجسته علوم انسانی اسلامی که ۲۹ تیرماه در مشهد برگزار شد، علی اصغر افتخاری، عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع) پیرامون موضوع مشکل «جهت» در تولید علوم انسانی اسلامی (با تاکید بر امنیت پژوهی) به ارائه سخن پرداخت و گفت: یکی از مباحث در حوزه علوم انسانی اسلامی که در بحث نظری هم مهم است این است که همه فعالیتهای روش‌مند در حال انجام دارای یک مبنا است یعنی اینها در چه زمینی در حال بازی است که این امر همان جهت به شمار می‌رود.
وی در همین زمینه اضافه کرد: یعنی یکی از وجوه متمایز علوم انسانی اسلامی مانند سایر علوم آن است که باید مکانیزم ها و اصول جهت ساز خودی را بشناسد و در غیر این حالت ممکن است نتیجه مطلوب مورد نظر صورت نگیرد.
افتخاری اضافه کرد: یک عده معتقد هستند که اولین مسئله که باید در علوم انسانی اسلامی تاکید شود، این است که حدود آن کجاست؟ از همین رو مسئله جهت یعنی شناسایی حدود و جهت بازی که به ما می گوید این زمینی که قرار است در آن بنای علمی برپا شود چه ویژگی هایی دارد.
وی افزود: عصاره بحث این است که این اصول جهت ساز را از کجا می توان درآورد؟ تفکرات بشری رسیدن به گفتمان سازی را بیان می کند که این تجربه خوبی است و به آن رسیدند و مشکل حوزه های خود را در بحث علوم تجربی حل می‌کنند.
افتخاری با بیان اینکه باید این اصول چیزی باشد که مبنا و ریشه قوی دارد و به این جهت وفادار باشد، ابراز کرد: لذا این اصول را باید از جایی بگیریم که معتمد باشد که این اصول همان قرآن است و در کنار آن سیره قرار دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به اینکه به نظرم طراحی علوم انسانی اسلامی از لحاظ علمی در گام اول بدون بازگشت به قرآن مشکل خواهد داشت، افزود: اگر بخواهیم علوم انسانی اسلامی را بدون قرآن درست کنیم همه سنگ های این ساختمان احتمال ضایع شدن دارند.
وی در ادامه با بیان این مطلب که بسیاری از تولیدات انسانی اسلامی ما در زمین دیگران است، اضافه کرد: قرآن، بهترین مرجع برای بازگشت است لذا باید به قرآن به عنوان حوزه جدی در مطالعات علوم انسانی اسلامی برگردیم.
معاون پژوهشی سابق دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: رهبر معظم انقلاب چندین بار موضوع علوم انسانی اسلامی را مطرح و گلایه می کنند و کاری انجام نمی شود که این امر شاید نه به جهت گوش ندادن ما به سخن ایشان و جدی نگرفتن بلکه بدان جهت است که یکی از مشکلات این است که ما مقداری قائده را کج رفتیم لذا باید جهت سازی علوم مختلف را دربیاوریم و علما ما این موضوع را دریابند و سپس بروند در این چارچوب نظریات خود را بسازند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نقش قرآن و سیره در این عرصه خیلی مهم است و می تواند مفسر آن باشد، عنوان کرد: همان گونه که در کتاب (نظریه اسلامی امنیت) آورده‌ام، ما می توانیم اصول جهت ساز خود را در این مسیر قرار دهیم و این راه را برای بسیاری از روندگان این مسیر روشن کنیم.
وی ادامه داد: مقوله جهت، در گفتمان علوم انسانی اسلامی مهم است و شاید در فلسفه علم خیلی برای آن ارزش قائل نیستند. همچنین در حوزه امنیت، الگویی به نام فضامحور درآورده‌ام که می تواند به موضوعات بین رشته‌ای کمک کند.
افتخاری تصریح کرد: در یک دهه گذشته در حوزه امنیت و سیاست، یک الگوی فضامحور که مبنا را به تجربه و تحلیل پدیده های امنیتی و اجتماعی اختصاص می دهد را شاهد بودیم و از طرفی در لایه های مختلف، دغدغه ذهنی من این است که چرا نظریه ما در حوزه علوم انسانی اسلامی آن قدر که زحمت کشیدیم به نتیجه نرسیده است؟
وی در همین زمینه اضافه کرد: این امر دلایل مختلف دارد که مهمترین آنها، این است که ما اصول جهت ساز حوزه علم خود را درنیاورده‌ایم تا به پژوهشگاه و دانشگاه ببریم و براساس آن زحمت خود را جهت بدهیم که البته مبنای این اصول جهت ساز، قرآن است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه علوم انسانی اسلامی زمانی، شکل می گیرد که بتوانیم بهره علمی خود از این جهت قرآن ببریم، ابراز کرد: اما اگر این مهجوریت ادامه پیدا کند بعید است این علوم بتواند راهبردهای مورد نظر را محقق کند.