به گزارش خبرنگار دانشجویی و فرهنگی، حجت‌الاسلام دکتر مهدوی کنی روز دوشنبه 27 فروردین ماه در آیین تجلیل از برگزیدگان مرحله دانشگاهی سی و سومین جشنواره سراسری قرآن و عترت دانشجویان کشور در تالار امام خمینی (ره) دانشگاه امام صادق علیه‌السلام به ایراد سخنرانی پرداختند.

رئیس دانشگاه امام صادق(ع) در ابتدای سخنان خود خداوند متعال را سپاس گفتند که حاضران در جلسه، توفیق خدمت به قرآن را یافته‌اند چه دانشجویانی که در دارالقرآن‌الکریم فعالیت می‌کنند و چه مسئولانی که در معاونت دانشجویی و فرهنگی از این فعالیت‌ها حمایت می‌نمایند. ایشان این اقدامات را قابل تقدیر دانسته و و ابراز امیدواری کردند که چنین برنامه‌هایی بیش از پیش پیگیری شود تا قرآن فضای عمومی دانشگاه را در‌بر‌گیرد.

وی خاطر نشان کرد: مسابقات قرآنی یک مشوق است و کسانی که انس با قرآن دارند، نتایج زیادی را در صحنه زندگی کسب می نمایند و این به تجربه نیز اثبات شده است. لذا لازم است این تجربه در میان همه گسترش یابد تا صرفاً روی جنبه زیبایی‌های قرآن اعم از صوت و لحن و تجوید تأکید نشود و به مجالس شادی و عزا محدود نشود.

ایشان در بخش بعدی سخنان خود به موضوع برخوردهای دوگانه یا چندگانه نسبت به قرآن کریم اشاره کردند و آن را این چنین تبیین نمودند: گروه‌های مختلف، معمولاً یک جنبه را تقلیل ارزش می‌دهند و برای جنبه دیگر ارزش بیش‌تری قائل‌اند به این صورت که معانی و مفاهیم قرآنی را در مقابل اشکال ظاهری و قرائت قرآن قرار می‌دهند؛ و یا این که عده‌ای بحث عمل به قرآن را پیش می‌کشند و اهمیت علوم قرآنی و قرائت قرآن را تقلیل می‌دهند. در حالی که این گونه استدلال‌ها صحیح نیست. چنان‌که از اسم قرآن نیز پیداست؛ قرآن یعنی خواندنی، با اِقرَأ شروع شده و در جای جای قرآن دعوت به خواندن می‌کند، آن هم با شکل خاصِ خواندن: «وَ رَتِّلِ القُرآنَ تَرتیلاً» (1). بنابراین خود خواندن آن هم به شکل خاص موضوعیت دارد. بحث تدبر و اندیشیدن در مفاهیم قرآن هم مورد تأکید است و در کنار این‌ها عمل به قرآن هم مهم است. بدین‌ترتیب باید گفت که مهجوریت قرآن از کم‌توجهی به هر کدام از این موارد حاصل می‌شود.

رئیس دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه طیف دیگری از برخوردهای دوگانه را مطرح نمود. ایشان گفتند: بعضی نیز دوگانه قرآن و روایت را مطرح می‌کنند که گویی پرداختن به روایت، دل کندن از قرآن است. حقیقت کلام اهل‌بیت علیهم‌السلام همان قرآن و بیان و توضیح قرآن است. البته بعضی نیز می‌گویند قرآن مخصوص ائمه است؛ چون قرآن را نمی‌فهمیم رها کنیم. در حالی که قرآن همه افراد را به تعقل در آیات فرامی‌خواند. گرچه معمول مردم به عمق مفاهیم قرآن نمی‌رسند اما هر کسی که در این دریا وارد شود، نصیبی دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهدوی‌کنی در بخش پایانی سخنان خود به عنوان تبرک و تیمن به ذکر دو روایت در خصوص قرآن پرداختند. ایشان به روایت شریفی از امام صادق علیه‌السلام استناد کردند که می‌فرمایند: «اَلقُرآنُ عَهدُ اللهِ اِلی خَلقِهِ فَقَد یَنبَغی لِلمَرءِ المُسلِمِ اَن یَنظُرَ فی عَهدِه وَ اَن یَقرَأَ مِنهُ فی کُلِّ یَومٍ خَمسینَ آیَةً» (2) ایشان در توضیح این روایت فرمودند: قرآن میثاق خداست برای بندگان. پس انسان مسلمان لازم است دائماً به این عهد نظر داشته باشد؛ چرا که انسان در قبال آن مسئول است و قرآن کریم نیز می‌فرماید: «إنَّ العَهدَ کانَ مَسئُولاً» (3).

ایشان با اشاره به این که حدود بیست خطبه از کتاب نهج‌البلاغه به‌طور مستقیم به موضوع قرآن توجه دارد، کلامی از امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را مطرح کردند و آن را به عنوان فایده قرآن برشمردند. حضرت می‌فرمایند: «ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوهُ...» این قرآن فقط کلماتی برای خواندن نبوده است، بلکه قرار بوده با شما صحبت کند. در واقع قرآن آمده است تا فرصتی برای ارتباط و پیوند عالم بالا به پایین را برقرار نماید. حضرت می‌فرمایند از قرآن بخواهید که برای شما صحبت کند. اما در ادامه می‌فرمایند: «وَ لَنْ یَنْطِقَ لَکُمْ أُخْبِرُکُمْ عَنْهُ إِنَّ فِیهِ عِلْمَ مَا مَضَى وَ عِلْمَ مَا یَأْتِی» (4) یعنی قرآن با شما سخن نخواهد گفت مگر آن که از دریچه‌ای که من خبر می‌دهم وارد شوید. قرآنِ ناطق، اهل‌بیت‌اند، راه فهم قرآن، اهل‌بیت هستند. بدانید که در این قرآن علم گذشته و آینده وجود دارد و برای دستیابی به علم جای دیگری لازم نیست بروید.

رئیس دانشگاه امام صادق(ع) مسیر دانشجویان دانشگاه را نیز برگرفته از همین بیان امیر مؤمنان دانسته و افزود: ما نیز به عنوان شاگردان مکتب امام صادق علیه‌السلام که متعهد هستیم به علوم انسانی اسلامی، باید کلام حضرت علی علیه‌السلام را سرلوحه قرار داده و از قرآن در این جهت بهره‌مند گردیم. جامعه نیز وقتی ببیند از درون این مجموعه چه‌طور مشکلاتشان مرتفع می‌شود، آن‌ها هم استقبال کرده و با اشتیاق به سراغ قرآن خواهند رفت.

دکتر مهدوی‌کنی تأکید کرد: آن‌چه موجب زیباسازی قرآن است (صوت و لحن و...) بخشی از این فرصت را فراهم می‌کند. بخش دیگر از طریق مراجعه به مفاهیم حاصل می‌شود و در نهایت هنگامی که این مفاهیم در عرصه عمل به منصه ظهور برسد، بخش دیگری از توجهات را به خود جلب می‌نماید.

ایشان سخنان خود را به این صورت به پایان رساندند که ان‌شاءالله این توفیق را داشته باشیم که هم‌چنان در مسیر ترویج و تبلیغ قرآن در فضای عمومی اجتماعی فعال بوده و از قرآنیان به حساب آییم و به درجات و مقامات عالیه اخروی دست یابیم، آن‌جایی که بگویند: «اِقرَأ وَ ارقَ» (5).

(1) سوره مزمل، آیه 4.

(2) اصول کافی، جلد 2، صفحه 609.

(3) سوره اسراء، آیه 34.

(4) نهج البلاغه، خطبه 185.

(5) اصول کافى، جلد ۲، صفحه ۴۴۳.